BUKOWINA T.               BIAŁKA T.               BRZEGI               CZARNA GÓRA               GROŃ               JURGÓW               LEŚNICA               RZEPISKA       

Dom Ludowy

Dom Ludowy w Bukowinie Tatrzańskiej 1932 - 2012
[więcej...]

  
 
rys. M. Kuchta
 

Myśl o potrzebie placówki kulturalnej we wsi i podjęciu budowy Domu Ludowego podsunął mieszańcom Bukowiny nauczyciel Franciszek Ćwiżewicz - kierownik miejscowej szkoły.

Komitet budowy Domu Ludowego zawiązał się już w 1923 roku. Franciszek Ćwiżewicz i skupieni wokół niego górale bukowiańscy zgodnie uznali, że dla rozwoju wsi konieczne jest wybudowanie placówki kulturalno-oświatowej. Jak na ówczesne czasy i warunki (lata dwudzieste - wszechobecna na Podhalu bieda) podjecie budowy Domu Ludowego było wielkim przedsięwzięciem, jego realizacja wiązała się z ogromnym trudem i wysiłkiem popartym silną wola i świadomością potrzeby powstania takiej placówki na wsi.

Nawet z pomocą miłośników i przyjaciół Bukowiny zrzeszonych w powstałym 1926 r. Towarzystwie Przyjaciół Bukowiny - ciężko było Bukowianom budować Dom Ludowy.

 
fot. Krzysztof Haładyna
 
  

Już w 1923 r. Michalina Ćwiżewiczowa zakłada Teatr i Chór Włościański, który swoimi przedstawieniami "zarabia" pieniądze na budowę. W kronice Domu Ludowego są zapisy świadczące o "odrabianiu" przez mieszkańców wsi udziałów członkowskich przy budowie, np. Franciszek Łapka woził wodę i odrobił 50zł. albo Andrzej Body - cieśla z Bukowiny odrobił własnoręcznie udział 50zł. Prawie wszyscy mieszkańcy wsi zwozili materiały na budowę: deski. drewno i kamienie. Byli nawet tacy gospodarze, którzy całe swoje ojcowizny oddali pod zastaw hipoteczny w Banku Rolnym.

"Kie nie było dudków na drzewo, na kamienie, na materiały różne na przyszły Dom Ludowy to taki Antoni Chowaniec, Błażek Budz, Kazimierz Król - idom we świat z kinem (objazdowym), lub płomienną odezwą Komitetu Budowy Domu Ludowego w Bukowinie - po Zakopanem, po wsiach, coby ino co zebrać, zarobić, kierownikowi dopomóc" - pisał - Jan Gałdyn.

Pierwszym prezesem Domu Ludowego został inicjator i kierownik budowy - Franciszek Ćwiżewicz. On sprawił, że niedokończony jeszcze budynek - bez okien i dachu - już w 1928r. zaczął tętnić życiem. Tu znalazł swoją siedzibę Teatr i Chór Włościański, tu skupiło się życie kulturalne wsi. Odbywały się liczne przedstawienia i występy , posiady, wieczornice i zebrania wiejskie. "Dom Ludowy" stał się centrum skupiającym ludzi światłych, dążących do dalszego rozwoju wsi.

  
 
Dom Ludowy - 1928 r.
Dom Ludowy w 1928 roku

"Tak to dzięki pomocy rządowej, bezinteresownemu poparciu miłośników i przyjaciół Bukowiny, czynnemu poparciu górali całej wsi, a wreszcie energii kierownika budowy Franciszka Ćwiżewicza - stanął w roku 1930 Dom Ludowy w Bukowinie". Tak w 1936r. pisał we wspomnieniach Jan Gałdyn - wielki przyjaciel Bukowiny. A dalej pisał z troską: "Losy tegoż, zależą dziś tylko od jego zarządu". I była to troska uzasadniona. Byłoby bardzo źle, gdyby ogromny trud i wysiłek mieszkańców wsi został zmarnowany. Gdyby z takim trudem zbudowany budynek nie służył celowi, dla którego trud ten został podjęty.

Czas pokazał, że wysiłek naszych przodków - dziadów i ojców, nie poszedł na marne, Po Franciszku Ćwiżewiczu prezesem Domu Ludowego został Józef Pitorak - rodowity Bukowianin. Był światłym, wykształconym i wszechstronnie utalentowanym góralem. Kochał swoją rodzimą dziedzinę i sławił jej piękno, ludzi i tradycje, Pisał sztuki teatralne oparte na realiach życia górali podhalańskich, grane do dnia dzisiejszego z wielkim powodzeniem przez bukowiański teatr - noszący dziś jego imię. Po wojennej przerwie i trudnych latach powojennych doprowadził do rozkwitu działalność kulturalno-oświatową w Domu Ludowym. Był poetą a swoje motto życiowe zawarł w wierszu pt. "Moje Podhale"

 
"Lud tu twardy jak skała,
mocniyjsy jak smyreki,
obycaji góralskik
nie popuści na wieki".
  

Kolejni prezesi Domu Ludowego - Józef Koszarek, Stanisław Król, Stanisława Galica-Górkiewicz, Jan Łapka, Zbigniew Ćwiżewicz i obecny prezes Zygmunt Kuchta - starali się z lepszym lub gorszym powodzeniem działać i wcielać w życie Pitorakowe motto i "obycaji góralskik nie popuscać", Nie było łatwo, a nieraz nawet bardzo trudno i ciężko, bo rożne były warunki prowadzenia działalności w Domu Ludowym - uzależnione od warunków społeczno-gospodarczych i politycznych w kraju, jednak nie "popuścili", strzegli "obycaji góralskik" prowadząc nieprzerwanie przez te wszystkie lata działalność kulturalną - wkładając w te prace całe swoje serce i umiejętności.

Dziś w Domu Ludowym "gazduje" z powodzeniem czwarte już pokolenie Bukowian. Podobnie jak 70 lat temu, tak i dziś Dom Ludowy stanowi centrum kulturalne wsi i całej bukowiańskiej gminy. Zygmunt Kuchta godnie i z wielką pasją prowadzi działalność i ciągle ją rozwija. Wnuki i prawnuki członków Teatru i Chóru Włościańskiego są dziś członkami Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka. Przy Domu Ludowym działają zespoły regionalne. "Wierchowianie" i "Mali Wierchowianie". Prowadzone są tu takie zajęcia z dziećmi i młodzieżą, na których młodzi Bukowianie uczą się góralskiego muzykowania i tradycyjnej sztuki podhalańskiej.

Od wielu lat Dom Ludowy w Bukowinie Tatrzańskiej jest organizatorem dwóch dużych imprez o zasięgu ogólnopolskim - "Sabałowych Bajań" i "Góralskiego Karnawału", a od 1996r odbywa się tu trzecia duża impreza międzywojewódzka -"Sejmik Wiejskich Zespołów Teatralnych".

W 1996r Bukowina Tatrzańska, jako jedyna do tej pory miejscowość w Polsce, została przyjęta do Światowej Fundacji Miast Karnawałowych. Świadczy to jednoznacznie o postrzeganiu i pozytywnej ocenie działalności kulturalnej Domu Ludowego nie tylko w kraju, ale takie za granicą.

W Domu Ludowym działa Szkoła Ginących Zawodów, w której , w czasie zajęć warsztatowych , dzieci i młodzież z całego kraju uczy się tradycyjnych rzemiosł: kowalstwa, garncarstwa, haftu i innych dziedzin tradycyjnej a zanikającej już sztuki ludowej.

Stanisława Galica-Górkiewicz
www.skorusa.pl


wydrukuj dokument   wyślij znajomemu   ilość wyświetleń 104928
GMINA BUKOWINA TATRZAŃSKA

TATRY

NA NARTY

BASENY TERMALNE

CO ZJEŚĆ

GDZIE SPAĆ

CO ZOBACZYĆ

Aktualności

Twórczość ludowa

Zabytki

Dom Ludowy

Związek Podhalan

Zespoły góralskie

Kapliczki, krzyże i figury przydrożne

OCHRONA ŚRODOWISKA I GOSPODARKA ODPADAMI

TRANSGRANICZNA PROMOCJA


 

URZĄD GMINY

 
   
   

   


 


 
 


 


 

 
 

 
 

 

Informacja dla Mieszkańców gminy, którzy uczestniczą w projekcie odnawialnych źródeł energii pn. „Partnerski projekt budowy instalacji odnawialnych źródeł energii dla gmin województwa małopolskiego” [więcej...]

 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 


 

PAŃSTWOWA STRAŻ RYBACKA INFORMUJE

Znalazłeś wnyki w czasie spaceru w lesie? Nie ruszaj ich z miejsca, zapamiętaj lokalizację i przekaż tę informację do Państwowej Straży Rybackiej w Krakowie. Posiadasz informację o osobie, która może kłusować, a nie wiesz komu to zgłosić? Również przekaż tę informację do Państwowej Straży Rybackiej.[więcej...]

 

 

 

 
 


 
TAXI